សិក្សារបាំត្រុដិ ផ្នែកទី២
២.ប្រភព
បើតាមឯកសាររបស់អស់លោកអ្នកប្រាជ្ញ
អ្នកស្រាវជ្រាវជាច្រើនទាំងខ្មែរទាំងបរទេស ពិសេសគឺខ្មែរ និងបារាំង
ដែលបានបន្សល់ដល់យើងសព្វថ្ងៃនេះ នាំឱ្យយើងដឹងថារបាំត្រុដិ
គឺជាកេរមរតកបន្តវង្សនៃជនជាតិសំរ៉ែ។ ដែលអស់លោកទាំងអស់បានសន្និដ្ឋានថា
ជាចំណែកមួយនៃអរិយធម៌អម្បូរ “អូស្ត្រូអាស៊ីយាង”
ដែលបានយោនយកកំណើតនៅត្រង់ទឹកដីនៃប្រទេសកម្ពុជាសព្វថ្ងៃនេះ
តាំងពីច្រើនពាន់ឆ្នាំមកហើយ ហើយត្រូវបានបងប្អូនជនជាតិសំរ៉ែ
ថែកេរ្ដិ៍ដូនតារបស់ខ្លួននេះបាននៅស្ថិតស្ថេរគង់វង្សបានរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ឯកសារដ៏មានសារសំខាន់
ដែលនៅសេសសល់សព្វថ្ងៃនេះក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា នៅក្នុងសម័យមហានគរដ៏រុងរឿង
“បងប្អូនជនជាតិសំរែ”
តែងតែនាំយករបាំត្រុដិរបស់ខ្លួនទៅរាំថ្វាយព្រះរាជានៅរាជធានីអង្គរ
ក្នុងពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំប្រពៃណីខ្មែរជារៀងរាល់ឆ្នាំដើម្បីថ្វាយព្រះពរសិរីសួស្ដីជ័យមង្គលរបស់ព្រះអង្គថែមទៀតផង។
ចំពោះរឿងរ៉ាវដែលទាក់ទងនឹងដើមកំណើតនៃរបាំត្រុដិនេះវិញ
យើងឃើញមានមតិខុសគ្នាជាច្រើន មតិមួយនិយាយទាក់ទងទៅនឹងរឿងនិទានមួយតំណាលថា៖
កាលពីព្រេងនាយ មានព្រានប្រមាញ់ម្នាក់ឈ្មោះ ព្រានប៊ុន ប្រពន្ធឈ្មោះនាង ឧមា
នៅស្រុកសាវថី។ ថ្ងៃមួយព្រានព្រៃចេញទៅរកបរបាញ់ដូចសព្វដង
តែមិនមានប្រទះឃើញសត្វអ្វីសោះ ព្រានគិតថាប្រហែលជាអារុក្ខអារក្ខទេព្រ័ក្ស អ្នកតា
បិទបាំងមិនឱ្យឃើញសត្វហើយ។
គិតដូច្នោះព្រានក៏តាំងរៀបរណ្ដាប់រៀបចំពិធីបន់ស្រន់បួងសួងសូមឱ្យទេវតាអារក្ខ
អ្នកតាជួយខ្លួន។ ទីបំផុតព្រានបានជួបនឹងប្រើសមាសមួយ ដែលមានស្នែងជាកែវភ្លឺរន្ទាល
ច្រាលឆ្អិនឆ្អៅ ហើយព្រានសម្លាប់ប្រើសនោះបានដូចបំណង។ ដោយយល់ថា សត្វប្រើសនេះល្អចម្លែកមិនដែលមាន
ព្រានប៊ុន ក៏នាំយកប្រើសមាសនោះទៅថ្វាយព្រះរាជា។ ព្រះរាជាទ្រង់សព្វព្រះទ័យណាស់
ក៏ប្រទានងារព្រានប៊ុន ជាចៅហ្វាយខេត្តហើយនាង ឧមាជាភរិយាឡើងងារជាជំទាវ។
គឺដោយសារលាភសក្ការៈបានប្រើសមាសរបស់ព្រាន
ប៊ុន ដែលបានមកពីការបន់ស្រន់អារុក្ខអារក្ខ អ្នកតា ទេវតា
ហើយត្រូវព្រះរាជាប្រទានងារជាចៅហ្វាយខេត្តនេះ ទើបព្រានប៊ុន រៀបចំតម្លើងជារបាំត្រុដិនេះឡើងទុកជាតឹកតាងអនុស្សាវរីយ៍ជីវិតរបស់ខ្លួន។
របាំត្រុដិនេះគេនិយមសម្ដែងនៅមុនពេលចូលឆ្នាំ
ពេលចូលឆ្នាំ និងក្រោយពេលចូលឆ្នាំ រយៈពេលមួយខែនៅតំបន់ពាយព្យនៃប្រទេស គឺខេត្តបាត់ដំបង
បន្ទាយមានជ័យ ខេត្តសៀមរាប និងខេត្តឧត្ដរមានជ័យប៉ុណ្ណោះ។
តាមសេចក្ដីរាយការណ៍ពីលោក មាស ហាំម
(កាលធ្វើជាចៅហ្វាយស្រុកសូទ្រនិគម)ថាត្រុដិជារបាំរបស់សាសន៍សំរែ
ដែលជាជនជាតិដើមមួយរស់នៅលើទឹកដីយើងតាំងពីបុរាណមក
(សព្វថ្ងៃរស់នៅត្រង់ភូមិភាគខាងជើងនៃទន្លេសាប)។ ជនជាតិសំរែនេះធ្លាប់បាននាំយករបាំត្រុដិទៅលេងថ្វាយព្រះរាជាខ្មែរ
កាលព្រះអង្គគង់នៅអង្គរវត្ត ជារៀងរាល់ពេលចូលឆ្នាំ។ អាស្រ័យហេតុនេះហើយ
បានជារបៀបរាំត្រុដិនេះនៅសេសសល់ក្នុងខេត្តសៀមរាប
ហើយដែលគេនិយមលេងនៅពេលចូលឆ្នាំរហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
តាមសេចក្ដីរាយការណ៍ពីលោក ឡុង សាន់
នៅខេត្តបាត់ដំបងថា នៅតាមស្រុកជិតឆ្ងាយ យូរៗម្ដង
រមែងមានសត្វព្រៃចូលមកក្នុងភូមិអ្នកស្រុក។ អ្នកស្រុកមានជំនឿថា
ប្រសិនបើមានសត្វព្រៃណាចូលមកស្រុកហើយ នឹងកើតឧបទ្រពចង្រៃបែបណាមួយមិនខាន។ គេក៏នាំគ្នាប្រោះព្រំប្រេងម្សៅឱ្យសត្វនោះ
ហើយសុំពរជ័យពីសត្វនោះវិញ។ ដោយមានជំនឿបែបនេះហើយ អ្នកស្រុកក៏បង្កើតឱ្យមានរបាំត្រុដិនេះឡើង
ដែលត្រូវមាន សត្វប្រើស សត្វទន្សោង ក្ងោក សុទ្ធសឹងជាសត្វព្រៃ មកបង្ហាញឱ្យអ្នកស្រុកអ្នកភូមិ
ប្រោះព្រំប្រេងម្សៅ ចងដៃ អំបោះកម្រង
ឱ្យទានជាលុយកាក់ទៅធ្វើបុណ្យរំដោះគ្រោះឱ្យស្រេចតែម្ដងទៅ
ប្រសិនបើមានសត្វព្រៃចូលមកក្រោយទៀត ក៏ចង្រៃឧបទ្រពពុំអាចកើតមានទៀតឡើយ។
តាមឯកសារលោក សុក មេភូមិគោកក្រសាំង
(សៀមរាប) ថា របាំត្រុដិនេះ មានប្រភពទាក់ទងនឹងរឿងដំណាលថា កាលព្រះពុទ្ធនៅជាពោធិសត្វ
មុនបានត្រាស់ដឹង ទ្រង់យាងចេញទៅសាងព្រះផ្នួស ស្រាប់តែមានមារតំណែងខ្លួន
ជាសត្វប្រើសមករាំងស្ទះផ្លូវព្រះអង្គកុំឱ្យយាងទៅមុខបាន។
នៅពេលនោះព្រះពោធិសត្វក៏តាំងអធិដ្ឋានឡើង ក៏ក្ដៅដល់ ទេវលោក។
ទេវតាទាំងឡាយក៏ចុះមកតំណែងភេទជាងោះ លបបាញ់ប្រើសក្លែងភេទនោះស្លាប់ទៅ
ហើយក៏ដង្ហែព្រះពោធិសត្វទៅសាងផ្នួសបានសម្រេចដូចបំណង។ ដោយមានរឿងបែបនេះហើយ
បានជាគេសាងជារបាំត្រុដិឡើងដែលមាន៖
-ដងកញ្ឆារ
តំណាង ឆ័ត្រ ឬក្លស់ បាំងព្រះពោធិសត្វ
-ពួកភ្លេង
តំណាង ទេវតា
-នាងរាំ
តំណាង ទេពអប្សរហែហម
-ប្រើស
ទន្សោង តំណាងមារ
-ព្រានមនុស្សព្រៃ
តំណាង ងោះ (ទេវតាកាឡាខ្លួន)។
តាមមតិរបស់អ្នកស្រី ហ្គ. ប៉ូរេ
របាំត្រុដិដែលនិយមកន្ទុយក្ងោក ដោយហេតុជនជាតិអាស៊ីយើងនិយមទុកសត្វនេះ
ជាតំណាងព្រះអាទិត្យ ដែលជំនឿជាន់ដើមទុកជាអាទិទេពមួយដែរ។
មនុស្សយើងត្រូវការបន់ស្រន់ចំពោះព្រះអាទិត្យ ឱ្យធ្វើអំណោយទឹកភ្លៀងគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើស្រែចំការ។
ហេតុនេះបានជាកាលណាគ្មានភ្លៀង គេលេងត្រុដិសុំភ្លៀង។ នៅពេលចូលឆ្នាំ
គេនិយមលេងត្រុដិកំចាត់ឧបទ្រពចង្រៃផង ថ្វាយព្រះអាទិត្យផងដើម្បីអង្វរក
សុំភ្លៀងឱ្យស្រេចតាំងពីដើមឆ្នាំទៅ ដូចគ្នានឹងទម្លាប់ជនជាតិចិន ដែលហែក្បាលគោ
ហែនាគទៅរាល់ពេលចូលឆ្នាំដូចនោះដែរ។
បើតាមអ្នកស្រី កែវ ណារុំ
បានបញ្ជាក់ថា៖
គេសម្ដែងរបាំត្រុដិពាសពេញក្នុងភូមិដែរបន្ទាប់ពីមានសត្វព្រៃរត់ចូលស្រុក
គឺសម្រាប់ការផ្ដាច់ចេញឱ្យអស់នូវឧប្បត្តិហេតុចង្រៃ
ដែលនឹងអាចកើតមាននៅពេលខាងមុខក្នុងភូមិស្រុករបស់គេ ដែលអ្នកស្រុកនិយមហៅថា
“ពិធីឡើងភូមិ”។
No comments:
Post a Comment